سنت‌شکن، ناهمتا، ناهمگون، واگرا یا متمایز(در دوبله های صدا و سیما) (به انگلیسی: Divergent) یک فیلم اکشن علمی تخیلی محصول سال ۲۰۱۴ آمریکا، به کارگردانی نیل برگر است که بر اساس رمانی به همین نام نوشتهٔ ورونیکا راف ساخته شده است. این فیلم اولین قسمت از مجموعه فیلم‌های سنت‌شکن است که تهیه‌کنندگان آن لوسی فیشر، پویا شهبازیان و داگلاس ویک بوده و فیلنامهٔ آن به قلم اوان دوکرتی و ونسا تیلور نوشته شده است.۴ ستارگان این فیلم شامل شایلن وودلی، تئو جیمز، اشلی جاد، جای کورتنی، ری استیونسون، زو کراویتز، میلس تلر، تونی گلدوین، مگی کیو و کیت وینسلت می‌شوند.۵۶ داستان در شهر شیکاگو و در قالب یک پادآرمان‌شهر پسارستاخیزی اتفاق می‌افتد.۷ جایی که مردم بر اساس خصوصیات انسانی به بخش‌های متفاوتی تقسیم شده‌اند. به بیاتریس پرایر هشدار داده شده است که او یک سنت شکن است و خصوصیات او با هیچ‌یک از بخشها مطابقت ندارد. او خیلی زود می‌فهمد که یک طرح شوم در جامعهٔ به ظاهر کامل او در حال شکل‌گیری است.
توسعه فیلم سنت شکن در ماه مارس ۲۰۱۱ و در زمانی که سامیت انترتینمنت به همراه شرکت تهیه فیلم داگلاس ویک و لوسی فیشر با نام رد واگن انترتینمنت، حق ساخت فیلم بر اساس رمان را خریداری کرد، شروع شد. تصویربرداری اصلی فیلم در تاریخ ۱۶ آوریل ۲۰۱۳ آغاز و در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۳ به پایان رسید. از ۲۴ تا ۲۶ ژانویه ۲۰۱۴ چند سکانس از فیلم دوباره فیلم‌برداری شد. بیشتر صحنه‌ها در شیکاگو تهیه شدند.
فیلم در ۲۱ مارس ۲۰۱۴ در ایالات متحده به روی پرده رفت. با وجود انتقادات بسیار و عقاید مختلف منتقدان، این فیلم به مقام اول فروش در گیشه رسید و در سطح بین‌المللی به فروش کلی ۲۷۴ میلیون دلار دست یافت، در حالی که بودجهٔ ساخت آن ۸۸ میلیون دلار بود، این موضوع فیلم را به یک موفقیت مالی تبدیل کرد.۸۹ این فیلم در ۵ آگوست ۲۰۱۴ بر روی دی‌وی‌دی و بلو-ری منتشر شد، در حالی که موسیقی متن آن در ماه مارس ۲۰۱۴ منتشر شده است.۱۰۱۱ دنبالهٔ این فیلم با نام سنت شکن: شورشی در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۱۵ و در ایالات متحده منتشر خواهد شد
داستان
خطر لوث‌شدن: آنچه در زیر می‌آید ممکن است قضیه یا پایان ماجرا را لو دهد!
در یک نمای پادآرمان‌شهری و آینده‌نگرانه از شهر شیکاگو، مردم به پنج بخش تقسیم شده‌اند: بخش فداکاری شامل افراد فارغ از خود، بخش رفاقت شامل افراد صلح‌طلب، بخش رک گویی شامل افراد صادق، بخش دلیری شامل افراد شجاع، و بخش هوشیاری شامل افراد باهوش. اعضای هر بخش براساس انتخاب خودشان به آن بخش می‌پیوندند، ولی به وسیله یک آزمون استعداد سنجی، یک بخش به آنها پیشنهاد می‌شود. بیاتریس پرایر (شایلن وودلی) در بخش فداکاری که مجلس را در دست دارد بزرگ شده است، ولی همیشه مجذوب بخش شجاعت بوده است. پدرش اندرو (تونی گلدوین)، به همراه بخشدار فداکاری، مارکوس ایتن (ری استیونسون) در مجلس کار می‌کند.
هر سال، ۱۶ ساله‌ها تحت یک آزمایش استعداد سنجی مبتنی بر یک سرم خاص قرار می‌گیرند که به آنها بخشی که بیشتر از همه مناسب آنها است را نشان می‌دهد و آنها را به سمت بهترین انتخاب در مراسم انتخاب راهنمایی می‌کند. بیاتریس آزمونش را تحت نظارت زنی از بخش شجاعت با نام توری (مگی کیو) می‌گذراند. آزمایش او صفاتی از چندین بخش را نشان می‌دهد (فداکاری، هوشیاری و دلیری)، که نمایانگر سنت شکن بودن او است. توری بخش فداکاری را به عنوان نتیجهٔ آزمون ثبت می‌کند و به بیاتریس می‌گوید که نتیجهٔ واقعی را مثل یک راز پیش خود نگه دارد. توری به او می‌گوید سنت شکنها، از آنجا که می‌توانند به طور مستقل فکر کرده و از این رو حکومت نمی‌تواند کنترلشان کند، تهدیدی برای نظم اجتماعی به حساب می‌آیند.
روز بعد و در مراسم انتخاب، برادر بیاتریس، کیلب (انسل الگورت) بخش هوشیاری را انتخاب می‌کند، در حالی که بیاتریس با دودلی شجاعت را انتخاب می‌کند. پس از مراسم، بیاتریس کریستینا (زو کراویتز) و اَل (کریستین مدسن)، دو نفر از بخش رک گویی که دلیری را انتخاب کرده‌اند، و همچنین ویل (بن للوید-هیوز)، هوشیاری که دلیری را انتخاب کرده است را ملاقات می‌کند. از تازه‌واردان دلیری، آزمون‌هایی از قبیل بیرون پریدن از قطاری که در حال حرکت با حداکثر سرعت است و همچنین پرش از یک ساختمان بلند به داخل یک حفرهٔ بزرگ گرفته می‌شود. در طی این آزمون‌ها، تازه‌واردها، اریک (جای کورتنی)، یکی از رهبران جوان و بی‌رحم دلیری و همچنین فور (تئو جیمز)، تعلیم‌دهندهٔ ورابرهای (انتقال یافتگان یک بخش دیگر) تازه‌وارد را ملاقات می‌کنند. بیاتریس اول از همه داوطلب پرش از ساختمان به داخل حفره می‌شود، که برای او لقب «اولین کسی که پرید» را به ارمغان می‌آورد. بعد از پرش، وقتی فور اسم او را می‌پرسد، بیاتریس تصمیم می‌گیرد خود را به طو کوتاه‌تر «تریس» معرفی کند.
تریس در ابتدا در تمرینات دلیری دست و پا می‌زند ولی کم‌کم پیشرفت می‌کند. او بعد از اینکه مجبور به مبارزه با دشمنش پیتر (میلس تلر) شده و به بیمارستان منتقل می‌شود، تقریباً از بخش دلیری کنار زده می‌شود، ولی با بازی کردن یک نقش کلیدی در برنده شدن یک بازی تسخیر پرچم، دوباره به بخش بازمی‌گردد.
پس از مرحله فیزیکی آموزش دلیری، تازه‌واردها در یک شبیه‌سازی به منظور روبرو شدن با ترس‌هایشان قرار می‌گیرند. سنت شکن بودن تریس باعث می‌شود که او در این آزمون بهتر عمل کند، ولی فور، که به دنبال برقراری رابطه با تریس است، به او هشدار می‌دهد تا دلیل موفقیت خود را پنهان کرده و چالش‌ها را به روشی که یک دلیر واقعی حل می‌کند، به پایان ببرد.
تریس برادر خود را در هوشیاری ملاقات می‌کند، برادرش به او می‌گوید که هوشیاری در حال برنامه ریزی برای سرنگون کردن فداکاری و در دست گرفتن حکومت است. در راه برگشت به مرکز دلیری، تریس به دلیل کسب موفقیت در تمرینات، توسط پیتر، اَل و درو که سعی دارند او را به داخل یک پرتگاه بیندازند، مورد حمله قرار می‌گیرد، ولی توسط فور نجات داده می‌شود. روز بعد، اَل از تریس تقاضای بخشش می‌کند، ولی تریس عذرخواهی او را نمی‌پذیرد و او را ترسو خطاب می‌کند. بعد از آن، تریس با دیدن جسد اَل که خود را به داخل پرتگاه انداخته است شوکه می‌شود.
در حال آماده شدن برای آزمون نهایی، فور، تریس را به شبیه‌سازی سرزمین وحشت خودش می‌برد، جایی که تریس درمی‌یابد که یکی از ترس‌های فور، گرفتن دستورهایی است که نمی‌خواهد انجامشان دهد. او همچنین متوجه می‌شود که اسم واقعی فور، توبایاس بوده، و در واقع پسر رهبر فداکاری و رئیس دولت، مارکوس ایتن است. پس از شبیه‌سازی، فور و تریس به احساسات خود نسبت به یکدیگر پی برده و یکدیگر را می‌بوسند. وقتی روز آزمون فرا می‌رسد، تریس بدون آشکار کردن سنت شکنی خود آزمون را پشت سر می‌گذارد. طی جشن پس از آزمون، دلیرها مورد تزریق سرمی قرار می‌گیرند که به آنها گفته می‌شود مانند یک دستگاه ردیاب عمل می‌کند، ولی بعداً مشخص می‌شود که این سرم در واقع یک سرم جهت کنترل ذهن آنها است.
بخش هوشیاری با استفاده از این سرم، اعضای تا گردن مسلح دلیری را کنترل کرده و آنها را به حمله به بخش فداکاری وامی‌دارد. سنت شکنها بر خلاف دیگران تحت تأثیر سرم قرار نمی‌گیرند، به همین دلیل فور و تریس مجبور به تظاهر به مؤثر بودن سرم می‌شوند. در مقر فداکاری، اریک متوجه می‌شود که فور تحت کنترل ذهن نیست، و فور و تریس دستگیر شده و از یکدیگر جدا می‌شوند. مادر تریس، ناتالی (اشلی جاد)، ظاهر شده و او را نجات می‌دهد، ولی طی انجام این کار کشته می‌شود. حین فرار، تریس مجبور به کشتن ویل که تحت تأثیر سرم به او حمله می‌کند، می‌شود. تریس، پدر و برادرش به همراه مارکوس جهت متوقف کردن نقشهٔ هوشیاری، مخفیانه وارد مرکز فرماندهی دلیری می‌شوند. تریس با دیدن پیتر که تحت تأثیر سرم نیست، به او دستور می‌دهد که آنها را به اتاق کنترل هوشیاری ببرد. در یک درگیری و تیراندازی، پدر تریس خود را قربانی می‌کند تا آنها به هدف خود برسند. تریس به تنهایی وارد اتاق می‌شود و فور، که حالا تحت تأثیر نوع پیشرفته‌تری از سرم است که روی سنت شکنها هم مؤثر است را پیدا می‌کند. بعد از یک مبارزه، تریس سعی می‌کند او را از گیجی دربیاورد، با علم به این که فور نمی‌تواند به هنگام نگاه کردن به صورت او، به او شلیک کند، زیرا این یکی از ترس‌های او است. رهبر هوشیاری، ژنین (کیت وینسلت) در حال شروع تشریفاتی است که طی آن دلیرها، افراد فداکاری را می‌کشند؛ ولی تریس چاقویی را به سمت او پرتاب می‌کند که به دست او برخورد می‌کند، سپس سرم را به او تزریق کرده و به او دستور می‌دهد پس از متوقف کردن برنامه، آن را پاک کند. تریس، کیلب، پیتر، چهار و مارکوس، همراه با افراد دلیری به قصد سفر تا انتهای خط، سوار قطار می‌شوند.
داستان
خطر لوث‌شدن: آنچه در زیر می‌آید ممکن است قضیه یا پایان ماجرا را لو دهد!
در یک نمای پادآرمان‌شهری و آینده‌نگرانه از شهر شیکاگو، مردم به پنج بخش تقسیم شده‌اند: بخش فداکاری شامل افراد فارغ از خود، بخش رفاقت شامل افراد صلح‌طلب، بخش رک گویی شامل افراد صادق، بخش دلیری شامل افراد شجاع، و بخش هوشیاری شامل افراد باهوش. اعضای هر بخش براساس انتخاب خودشان به آن بخش می‌پیوندند، ولی به وسیله یک آزمون استعداد سنجی، یک بخش به آنها پیشنهاد می‌شود. بیاتریس پرایر (شایلن وودلی) در بخش فداکاری که مجلس را در دست دارد بزرگ شده است، ولی همیشه مجذوب بخش شجاعت بوده است. پدرش اندرو (تونی گلدوین)، به همراه بخشدار فداکاری، مارکوس ایتن (ری استیونسون) در مجلس کار می‌کند.
هر سال، ۱۶ ساله‌ها تحت یک آزمایش استعداد سنجی مبتنی بر یک سرم خاص قرار می‌گیرند که به آنها بخشی که بیشتر از همه مناسب آنها است را نشان می‌دهد و آنها را به سمت بهترین انتخاب در مراسم انتخاب راهنمایی می‌کند. بیاتریس آزمونش را تحت نظارت زنی از بخش شجاعت با نام توری (مگی کیو) می‌گذراند. آزمایش او صفاتی از چندین بخش را نشان می‌دهد (فداکاری، هوشیاری و دلیری)، که نمایانگر سنت شکن بودن او است. توری بخش فداکاری را به عنوان نتیجهٔ آزمون ثبت می‌کند و به بیاتریس می‌گوید که نتیجهٔ واقعی را مثل یک راز پیش خود نگه دارد. توری به او می‌گوید سنت شکنها، از آنجا که می‌توانند به طور مستقل فکر کرده و از این رو حکومت نمی‌تواند کنترلشان کند، تهدیدی برای نظم اجتماعی به حساب می‌آیند.
روز بعد و در مراسم انتخاب، برادر بیاتریس، کیلب (انسل الگورت) بخش هوشیاری را انتخاب می‌کند، در حالی که بیاتریس با دودلی شجاعت را انتخاب می‌کند. پس از مراسم، بیاتریس کریستینا (زو کراویتز) و اَل (کریستین مدسن)، دو نفر از بخش رک گویی که دلیری را انتخاب کرده‌اند، و همچنین ویل (بن للوید-هیوز)، هوشیاری که دلیری را انتخاب کرده است را ملاقات می‌کند. از تازه‌واردان دلیری، آزمون‌هایی از قبیل بیرون پریدن از قطاری که در حال حرکت با حداکثر سرعت است و همچنین پرش از یک ساختمان بلند به داخل یک حفرهٔ بزرگ گرفته می‌شود. در طی این آزمون‌ها، تازه‌واردها، اریک (جای کورتنی)، یکی از رهبران جوان و بی‌رحم دلیری و همچنین فور (تئو جیمز)، تعلیم‌دهندهٔ ورابرهای (انتقال یافتگان یک بخش دیگر) تازه‌وارد را ملاقات می‌کنند. بیاتریس اول از همه داوطلب پرش از ساختمان به داخل حفره می‌شود، که برای او لقب «اولین کسی که پرید» را به ارمغان می‌آورد. بعد از پرش، وقتی فور اسم او را می‌پرسد، بیاتریس تصمیم می‌گیرد خود را به طو کوتاه‌تر «تریس» معرفی کند.
تریس در ابتدا در تمرینات دلیری دست و پا می‌زند ولی کم‌کم پیشرفت می‌کند. او بعد از اینکه مجبور به مبارزه با دشمنش پیتر (میلس تلر) شده و به بیمارستان منتقل می‌شود، تقریباً از بخش دلیری کنار زده می‌شود، ولی با بازی کردن یک نقش کلیدی در برنده شدن یک بازی تسخیر پرچم، دوباره به بخش بازمی‌گردد.
پس از مرحله فیزیکی آموزش دلیری، تازه‌واردها در یک شبیه‌سازی به منظور روبرو شدن با ترس‌هایشان قرار می‌گیرند. سنت شکن بودن تریس باعث می‌شود که او در این آزمون بهتر عمل کند، ولی فور، که به دنبال برقراری رابطه با تریس است، به او هشدار می‌دهد تا دلیل موفقیت خود را پنهان کرده و چالش‌ها را به روشی که یک دلیر واقعی حل می‌کند، به پایان ببرد.
تریس برادر خود را در هوشیاری ملاقات می‌کند، برادرش به او می‌گوید که هوشیاری در حال برنامه ریزی برای سرنگون کردن فداکاری و در دست گرفتن حکومت است. در راه برگشت به مرکز دلیری، تریس به دلیل کسب موفقیت در تمرینات، توسط پیتر، اَل و درو که سعی دارند او را به داخل یک پرتگاه بیندازند، مورد حمله قرار می‌گیرد، ولی توسط فور نجات داده می‌شود. روز بعد، اَل از تریس تقاضای بخشش می‌کند، ولی تریس عذرخواهی او را نمی‌پذیرد و او را ترسو خطاب می‌کند. بعد از آن، تریس با دیدن جسد اَل که خود را به داخل پرتگاه انداخته است شوکه می‌شود.
در حال آماده شدن برای آزمون نهایی، فور، تریس را به شبیه‌سازی سرزمین وحشت خودش می‌برد، جایی که تریس درمی‌یابد که یکی از ترس‌های فور، گرفتن دستورهایی است که نمی‌خواهد انجامشان دهد. او همچنین متوجه می‌شود که اسم واقعی فور، توبایاس بوده، و در واقع پسر رهبر فداکاری و رئیس دولت، مارکوس ایتن است. پس از شبیه‌سازی، فور و تریس به احساسات خود نسبت به یکدیگر پی برده و یکدیگر را می‌بوسند. وقتی روز آزمون فرا می‌رسد، تریس بدون آشکار کردن سنت شکنی خود آزمون را پشت سر می‌گذارد. طی جشن پس از آزمون، دلیرها مورد تزریق سرمی قرار می‌گیرند که به آنها گفته می‌شود مانند یک دستگاه ردیاب عمل می‌کند، ولی بعداً مشخص می‌شود که این سرم در واقع یک سرم جهت کنترل ذهن آنها است.
بخش هوشیاری با استفاده از این سرم، اعضای تا گردن مسلح دلیری را کنترل کرده و آنها را به حمله به بخش فداکاری وامی‌دارد. سنت شکنها بر خلاف دیگران تحت تأثیر سرم قرار نمی‌گیرند، به همین دلیل فور و تریس مجبور به تظاهر به مؤثر بودن سرم می‌شوند. در مقر فداکاری، اریک متوجه می‌شود که فور تحت کنترل ذهن نیست، و فور و تریس دستگیر شده و از یکدیگر جدا می‌شوند. مادر تریس، ناتالی (اشلی جاد)، ظاهر شده و او را نجات می‌دهد، ولی طی انجام این کار کشته می‌شود. حین فرار، تریس مجبور به کشتن ویل که تحت تأثیر سرم به او حمله می‌کند، می‌شود. تریس، پدر و برادرش به همراه مارکوس جهت متوقف کردن نقشهٔ هوشیاری، مخفیانه وارد مرکز فرماندهی دلیری می‌شوند. تریس با دیدن پیتر که تحت تأثیر سرم نیست، به او دستور می‌دهد که آنها را به اتاق کنترل هوشیاری ببرد. در یک درگیری و تیراندازی، پدر تریس خود را قربانی می‌کند تا آنها به هدف خود برسند. تریس به تنهایی وارد اتاق می‌شود و فور، که حالا تحت تأثیر نوع پیشرفته‌تری از سرم است که روی سنت شکنها هم مؤثر است را پیدا می‌کند. بعد از یک مبارزه، تریس سعی می‌کند او را از گیجی دربیاورد، با علم به این که فور نمی‌تواند به هنگام نگاه کردن به صورت او، به او شلیک کند، زیرا این یکی از ترس‌های او است. رهبر هوشیاری، ژنین (کیت وینسلت) در حال شروع تشریفاتی است که طی آن دلیرها، افراد فداکاری را می‌کشند؛ ولی تریس چاقویی را به سمت او پرتاب می‌کند که به دست او برخورد می‌کند، سپس سرم را به او تزریق کرده و به او دستور می‌دهد پس از متوقف کردن برنامه، آن را پاک کند. تریس، کیلب، پیتر، چهار و مارکوس، همراه با افراد دلیری به قصد سفر تا انتهای خط، سوار قطار می‌شوند.